«اُدْعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ ۖ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ»[۱]؛ «با حکمت و موعظهی نیکو به راه پروردگارت دعوت کن و با آنان به گونهای که بهتر است مجادله نما»
متن شبهه:
منصور هاشمی خراسانی میگوید:
«آیا از اینان به شگفت نمیآیید؟! کشتهی این را شهید مینامند و کشتهی آن را شهید مینامند، در حالی که آن دو جز مرداری که بادها بر آن میوزند نیستند! آگاه باشید که شهیدی جز من و یارانم نیست اگرچه بر بسترهای خود بمیریم.»[۲] با این وصف مشخّص است که او جمع کثیری از شهدای مدافع امنیت و دیگر شهدای کرام را مردار خوانده و خودشان را شهید واقعی دانستهاند!
پاسخ به شبهه:
در پاسخ به این نکته باید گفت تکلیف همهی درگذشتگان در دست خداوند است و تنها او میداند که با آنان چه کند و او نیّت آنان را از یک سو و عملشان را از سوی دیگر در نظر میگیرد و به عدالت دربارهیشان حکم میفرماید؛ چراکه او احکم الحاکمین است.
اما نکتهای که وجود دارد آن است که واژهی شهادت در اسلام معنای مشخّصی دارد و مقام مقدّس شهید به فرد خاصّی تعلّق میگیرد نه هر فردی؛ که اگر منتقد کمدقّت و یا شاید مغرض به شرح ذیل همین گفتار نورانی اندک دقّتی میکرد برایش چنین شبههای حاصل نمیشد؛ آن جا که میفرمایند «بیگمان کسانی که با مال و جان خود در راه تحقّق حاکمیّت خداوند بر جهان میکوشند، شهیدان زندهاند و اگر در این راه کشته شوند بهترین شهیدان شمرده میشوند، بلکه در عصر کنونی شهیدی جز آنان وجود ندارد؛ چراکه کسی جز آنان در راه تحقّق حاکمیّت خداوند بر جهان نمیکوشد، بلکه همگان از هر گروه و مذهبی، دانسته یا نادانسته در راه تحقّق حاکمیّت دیگران بر جهان میکوشند و این در حالی است که شهادت تنها در راه تحقّق حاکمیّت خداوند بر جهان ممکن است؛ چنانکه فرموده است: «الَّذِينَ آمَنُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ۖ وَالَّذِينَ كَفَرُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ الطَّاغُوتِ»[۳]؛ «کسانی که ایمان آوردند در راه خداوند میجنگند و کسانی که کافر شدند در راه طاغوت میجنگند» و فرموده است: «وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتٌ ۚ بَلْ أَحْيَاءٌ وَلَٰكِنْ لَا تَشْعُرُونَ»[۴]؛ «و به کسانی که در راه خداوند کشته میشوند مردگان نگویید، بلکه زندگانند ولی شما در نمییابید». با این وصف، کسانی که در راه ایجاد یا حفظ حاکمیّت پیشوایانی جز مهدی کشته میشوند، مردارند و شهید نامیدن آنان فریبی بیش نیست؛ زیرا شهید در اسلام کسی است که در راه ایجاد و حفظ حاکمیّت خلیفهی خدا در زمین کشته میشود، نه ایجاد و حفظ حاکمیّت دیگران و چنین کسی در دوران کنونی جز منصور هاشمی خراسانی و یاران مخلص او که در راه ایجاد و حفظ حاکمیّت مهدی میکوشند، نیست.»[۵]
و اما در مورد شهید نامیدن درگذشتگان جنگ با مفسدان جهت برقراری امنیت که احتمالاً مقصود منتقد بیشتر مسأله جنگ با داعش بوده است پایگاه جناب علامه در این باره بسیار زیبا و جامع پاسخ فرموده است: «کسانی که در لشکر ظالمان و زیر پرچم حاکمان گوناگون با داعشیان میجنگند، تفاوت چندانی با داعشیان ندارند؛ چراکه اگر داعشیان شهادتین میگویند و نماز میگزارند و روزه میگیرند و با انگیزهی جهاد، از برخی طاغوتهای منطقه فرمان میبرند و برای تثبیت حاکمیّت و تأمین منافع رهبر خود میکشند و کشته میشوند، کسانی که با آنان میجنگند نیز مانند آنان شهادتین میگویند و نماز میگزارند و روزه میگیرند و با انگیزهی جهاد، از برخی طاغوتهای منطقه فرمان میبرند و برای تثبیت حاکمیّت و تأمین منافع رهبر خود میکشند و کشته میشوند. با این وصف، تفاوتی میان آن دو در نزد خداوند و اولیاء او وجود ندارد، جز اینکه داعشیان ابتداء به جنگ کردهاند و در زمین فساد میانگیزند و با این وصف، از دیگران گمراهتر و ستمکارترند، ولی این مجوّزی برای جنگ با آنان در لشکر ظالمان و زیر پرچم حاکمان گوناگون نیست؛ چراکه چنین جنگی اگرچه با طاغوت است، در راه خداوند شمرده نمیشود، بلکه در راه طاغوت است و با این وصف، کسانی که در آن کشته میشوند، شهید نیستند.»[۶]
البته این مسأله به هیچ وجه منافی جنگیدن با دشمنانی نظیر داعش یا دیگر کسانی که امنیت را به خطر می اندازند نیست چنان که اتفاقاً حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی جهاد با این مفسدان را واجب دانستهاند و مثلاً فرمودهاند «کشته شوند یا به دار آویخته شوند یا دستها و پاهاشان به خلاف هم بریده شود یا از زمین رانده شوند»[۷] یا اینکه فرمودهاند «من اگر در زمین تمکّن یابم، آنان را به سزای عملشان خواهم رساند» [۸]، لکن با این تفاوت که این جنگ نباید زیر پرچم مفسد و یا ظالمی دیگر و برای ایجاد یا ابقای وی باشد باشد چراکه «سلب حاکمیّت از ظالم برای تفویض آن به ظالمی دیگر جایز نیست؛ چراکه این کار مخالفت و مقابله با ظالم شمرده نمیشود، بلکه إبقاء او در صورتی دیگر است»[۹] و از این جا دانسته میشود مراد ایشان از نکوهش جنگکنندگان با داعش در زیر پرچم داعشهای دیگر، نهی از جهاد با داعش نیست، بل امر به جهاد مشروع با آنان است که جز در معیّت خلیفهی خداوند یا رهبری عادل و مستقل از حاکمان ظالم و در پی زمینهسازی برای ظهور مهدی، ممکن نیست و کشته شدن در چنین قتالی است که مأجور است و مقتول را در زمرهی شهدا قرار خواهد داد ان شاء الله.
- ۱ . ↑ نحل/۱۲۵
- ۲ . ↑ گفتار ۵۰
- ۳ . ↑ نساء/ ۷۶
- ۴ . ↑ بقره/ ۱۵۴
- ۵ . ↑ شرح گفتار ۵۰
- ۶ . ↑ پرسش و پاسخ ۸۲
- ۷ . ↑ بازگشت به اسلام، ص۲۵۶
- ۸ . ↑ همان
- ۹ . ↑ همان، ص۵۹